«Όταν τελειώνει ο πόλεμος καταλαβαίνεις ότι η ζωή είναι μικρή»… Μία από τις τελευταίες φράσεις του Μίλαν Ράσταβατς, ο οποίος θέλησε να μοιραστεί τις δικές του εμπειρίες από τους βομβαρδισμούς του Νάτο στη Γιουγκοσλαβία πριν από 20 και πλέον χρόνια.
Τότε, ο Σέρβος τεχνικός, ήταν στρατιώτης και βρέθηκε στις εμπόλεμες ζώνες, βοηθώντας τους ανθρώπους που το είχαν ανάγκη. Και με τα όσα εξιστορείται, με τις εμπειρίες και τα λόγια του για τις καταστάσεις που βιώνει κανείς στον πόλεμο, πραγματικά συγκλονίζει.
Αναλυτικά όσα είπε ο Μίλαν Ράσταβατς στο podcast του Αστέρα Τρίπολης:
«Ο πόλεμος δεν είναι η λύση για τα προβλήματα. Μιας και η λύση μετά τον πόλεμο πάντα θα βρεθεί, το σημαντικότερο είναι να αποφύγει ο κόσμος την οδύνη που φέρνει ο πόλεμος. Μπορώ να μιλήσω για αυτό από πείρα γιατί ήμουν στους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στον πόλεμο την Σερβία την άνοιξη του 1999. Παρά πολύ δύσκολη περίοδος, γίνεσαι συμμέτοχος και βλέπεις πολλούς ανθρώπους να υποφέρουν. Υπηρετούσα τη θητεία μου ενός έτους και εξαιτίας του πολέμου έμεινα παραπάνω τρεις μήνες. Πολύ δύσκολη κατάσταση με άγχος, παράξενη ενώ θα πήγαινα σπίτι μου βρέθηκα να υπηρετώ περισσότερο, αλλά έπρεπε να το κάνω και να το σεβαστώ. Δεν ξέρω αν γνωρίζεται τη φράση που λέει “Ο πόλεμος καταφέρνει και βγάζει από μέσα σου και τον καλύτερο και τον χειρότερο εαυτό σου”, και το διαπίστωσα αυτό στον πόλεμο γιατί είδα σε αυτή την περίοδο ο ένας βοηθούσε τον άλλον, κοιτούσαμε να δούμε τι είναι καλύτερο, κάτι που δεν συμβαίνει σε περίοδο ειρήνης.
Υπάρχει πάντα ένα είδος περηφάνιας, όταν υπερασπίζεσαι κάτι που θέλουν αν σου το πάρουν, έχεις τον ίδιο κοινό στόχο με τους συμπατριώτες σου. Θυμάμαι στην Σερβία πολλοί δεν υποστήριζαν τον Μιλόσεβιτς, όταν έπεσε η πρώτη βόμβα όμως, όλοι τον υποστήριξαν. Αν θέλουμε ως χώρα να αντικαταστήσουμε κάποιον είναι δικό μας δικαίωμα, όχι όμως οι απέξω να μας πουν τι να κάνουμε.
Από την άλλη ένα μεγάλο και σημαντικό κομμάτι είναι οι καταστροφές όχι μόνο υλικές αλλά και συναισθηματικές, κτήρια γέφυρες καταστήματα, σημαντικό γιατί μπορεί να έχεις σχεδιάσει να χτισεις μια γέφυρα να σου έχει πάρει χρόνο και ξαφνικά σε ελάχιστες μέρες να διαλύονται όλα. Είμαι τυχερός που δεν είχα κάποια απώλεια από την οικογένεια μου, αλλά είχα πολλούς φίλους που δυστυχώς είχαν.
Για κάποιον ο πόλεμος είναι πόλεμος, για κάποιους άλλους θα προσπαθήσουν να το εκμεταλλευτούν για να πάρουν κάποια οφέλη που σε καιρό ειρήνης δεν θα τα είχαν. Το σύστημα αξιών σε καιρό πολέμου μεταβάλλεται και δεν είναι θετικό. Μιλάω ως Σέρβος, της δικιάς μου γενιάς έχουμε γνωρίσει τον πόλεμο, είναι κομμάτι της ζωής, αλλά έχουμε καταφέρει να ξεπεράσει τους σκοπέλους.
Ο πόλεμος ποτέ δεν είναι ο τρόπος να λυθούν τα προβλήματα γιατί κόσμος υποφέρει. Μπορώ να μιλήσω για κάποια εμπειρία που είχα. Ήταν η στιγμή που οι βόμβες έσκαγαν σε μια περιοχή, ήμουν πολύ κοντά. Ήταν οι βόμβες που έβγαζαν χιλιάδες ακίδες οι οποίες σκότωναν. Και έπρεπε να βοηθήσουμε ανθρώπους που είχαν τραυματιστεί, να τους μεταφέρουμε. Κάποιοι είχαν πεθάνει, κάποια αυτοκίνητα καίγονταν. Εκείνη την στιγμή καταλαβαίνεις την φρικαλεότητα του πολέμου.
Σου δίνει ωριμότητα αυτή η εμπειρία, να βλέπεις την ζωή με άλλο μάτι, η ζωή είναι μικρή για να την χαραμίσεις σε μικροπρέπειες. Να βρίσκεις τρόπους να βοηθάς τον συνάνθρωπό σου, να κάνεις κάτι καλό για τον άλλον όχι επειδή περιμένεις αντάλλαγμα, αλλά γιατί θέλω να βοηθάω και να τον κάνω να νιώσει καλύτερα.
Για να ολοκληρώσω, όση ενέργεια και να χρειαστεί να σπαταλήσουμε αξίζει για να μην έχουμε πόλεμο γιατί πρέπει να εξαφανιστεί και να μην υπάρξει ποτέ ξανά».